સુરત શહેરમાં ત્રણ દાયકા પહેલાથી હીરા ઉદ્યોગનો વિકાસ થયો હતો અને 1990ના દાયકામાં દલાલો તરીકે હીરાના કારણે વેપારીઓ જોખમમાં હતા, દરેક વેપારી પાસે લોકરની સુવિધા હતી. બેંકમાં ખાતું હોવું જરૂરી હતું, જેથી તેઓ બેંકમાં આવું ખાતું ખોલાવવા ગયા હતા.
કાનજીભાઈ જ્યારે ઘંટુ ખોલવા ગયા ત્યારે તેમને ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. લગભગ ત્રણ મહિના સુધી ધક્કા ખાવા છતાં તેમનું ખાતું ન ખૂલ્યું અને અંતે તેમણે સામાજિક કાર્યકર માવજીભાઈ માવાણીની સલાહથી બેંક મેનેજરને અરજી કરી, ત્યારબાદ તે દિવસે સાંજે 4 વાગ્યા સુધી બ્રાન્ચમાં બેઠા હોવા છતાં ખાતું ખોલાવી શકાયું ન હતું.
ખોલ્યું અને બીજા દિવસે ફરી રાહ જોઈ. સામાન્ય લોકોને બેંકમાં ખાતું ખોલાવવા માટે ખૂબ જ મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડે છે તે ધ્યાનમાં લઈને કાનજીભાઈને બેંક ખોલવાનો વિચાર આવ્યો, જ્યાં ‘વરાછા સહકારી બેંક’ માટે માત્ર પાંચ મિનિટમાં ખાતું ખોલાવી શકાય. કામ શરૂ થયું અને 1995માં બેંક પણ શરૂ થઈ. આ બેંક અઢી દાયકાથી સેવા આપી રહી છે અને ગુજરાતની ટોચની 10 બેંકોમાં તેનો સમાવેશ થાય છે.
કાનજીભાઈએ અનેક આગેવાનોને બેંક શરૂ કરવા કહ્યું, જ્યારે ટ્રસ્ટી પી.બી. ઢાકાનું વિશેષ માર્ગદર્શન મેળવ્યું હતું. સમાજના પ્રબુદ્ધ લોકો સહિત 3,000 ગ્રાહકો મેળવ્યા. તેણે એક-એક હજાર રૂપિયાના શેર લીધા અને 30 લાખ રૂપિયાની મૂડી સાથે મંજૂરી માટેની અરજી પર પ્રક્રિયા કરી. મંજૂરી મળતાની સાથે જ લાંબા હનુમાન રોડ પર સ્થિત એફિલ ટાવરમાં પ્રથમ શાખા ખોલવામાં આવી.
વર્તમાન સમયમાં જ્યારે સહકારી બેંકોની કાર્યપદ્ધતિ પર અનેકવાર સવાલો ઉઠી રહ્યા છે ત્યારે વરાછા સહકારી બેંકે તેના ગ્રાહકોનો વિશ્વાસ જાળવી રાખ્યો છે અને બેંક આધુનિક ટેકનોલોજીથી સજ્જ છે અને ગ્રાહકોના સામાન્ય કામો મિનિટોમાં જ પૂર્ણ થાય છે. જ્યારે આ બેંકની શાખા માત્ર સુરત, અમદાવાદ, નવસારી અને અન્ય ઘણા જિલ્લાઓમાં છે જેની કુલ 23 શાખાઓ છે.
બેંકના આજે 5 લાખથી વધુ ગ્રાહકો છે અને તે ખૂબ સારું કામ કરી રહી છે. એક સમયે કાનજીભાઈ બેંક ખાતું ખોલાવવાનો આગ્રહ રાખતા હતા, આજે તેઓ વરાછા સહકારીના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર છે. જ્યારે વરાછા બેંકમાં વર્ષ 1995માં કલાર્કની પોસ્ટ પર જોડાયેલા વિઠ્ઠલભાઈ ધાનાણી આજે મેનેજર પદે પહોંચ્યા છે. કાનજીભાઈએ સાબિત કર્યું છે કે જીવનમાં કંઈક નક્કી કરશો તો તે થશે જ… કાનજીભાઈ માત્ર સુરતમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર ગુજરાતમાં તેમના સેવાકીય કાર્યો માટે જાણીતા છે.
એક વખત ગોવિંદભાઈ મને લાઈબ્રેરીમાં મળ્યા, તેઓ હજુ નાના હતા ત્યારે તેમણે તે સમયે કહ્યું હતું કે જો તમારે સુખી જીવન જીવવું હોય તો તમારે કોઈને દુઃખ કે દુઃખ ન આપવું જોઈએ. તેની મારા પર અસર થઈ અને હું તેમના વિચારો સાથે મારું જીવન જીવી રહ્યો છું. તે પછી ઘણી મુલાકાતો થઈ અને તેમની સાદગી, સહજતા, નિખાલસતા અને સરળતા મને સ્પર્શી ગઈ.
