વૈશાખ મહિનો 2022: ‘હિંદુ પંચાંગ’નો પ્રથમ મહિનો, ચૈત્ર સમાપ્ત થઈ ગયો છે અને વૈશાખનો બીજો મહિનો 17 એપ્રિલ, 2022થી શરૂ થયો છે.
વૈશાખ મહિનો 16 મેના રોજ પૂરો થશે. ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર, પાપકર્મોથી મુક્તિ મેળવવા માટે વૈશાખ મહિનામાં સ્નાનનું મહત્વ જણાવવામાં આવ્યું છે. આ સિવાય ધર્મ અને કાર્યોની દ્રષ્ટિએ પણ આ મહિનો ખૂબ જ શ્રેષ્ઠ અને શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે વૈશાખ મહિનામાં ભગવાન વિષ્ણુ તેમજ ભગવાન શિવ અને બ્રહ્માજી એટલે કે ત્રિદેવની પૂજા કરવાથી વિશેષ પુણ્ય પ્રાપ્ત થાય છે અને જીવનમાં મુશ્કેલીઓથી મુક્તિ મળે છે. જીવનમાં સુખ-સમૃદ્ધિ જળવાઈ રહે છે અને વ્યક્તિને ઈચ્છિત પરિણામ મળે છે. વૈશાખ માસમાં નિયમો અને અનુશાસનનું વિશેષ મહત્વ પણ જણાવવામાં આવ્યું છે.
વૈશાખ સ્નાનના નિયમો
વૈશાખ મહિનાના દેવતા ભગવાન મધુસૂદન છે.
વૈશાખ સ્નાન કરનાર સાધકે આ સંકલ્પ લેવો જોઈએ – “હે મધુસૂદન ! હે દેવેશ્વર માધવ! વૈશાખ મહિનામાં જ્યારે સૂર્ય મેષ રાશિમાં હશે ત્યારે હું સવારે સ્નાન કરીશ, તમે તેને સરળતાથી પૂર્ણ કરો.
આ મહિનો સંયમ, અહિંસા, આધ્યાત્મિકતા, સ્વાધ્યાય અને જનસેવાનો મહિનો છે.
તેથી, સેવા શક્ય તેટલી કોઈપણ સ્વરૂપમાં કરવી જોઈએ, વ્યક્તિએ ધૂમ્રપાન, માંસાહારી, મદ્યપાન અને નિંદા જેવા દુષણોથી દૂર રહેવું જોઈએ.
ભગવાન વિષ્ણુની સેવા અને તેમના સગુણ અથવા નિર્ગુણ સ્વરૂપનું અનન્ય મનથી ધ્યાન કરવું જોઈએ.
વૈશાખ મહિનાની વાર્તા
પુરાણો અનુસાર વૈશાખ મહિનામાં ભગવાન વિષ્ણુની આજ્ઞા પર તમામ દેવી-દેવતાઓ લોકોના કલ્યાણ માટે જળમાં નિવાસ કરે છે. એક દંતકથા અનુસાર, એકવાર રાજા અંબરીશ લાંબી તપસ્યા પછી ગંગા તીર્થ તરફ જઈ રહ્યા હતા.
રસ્તામાં તેમણે દેવર્ષિ નારદજીના દર્શન કર્યા. રાજાએ નમ્રતાપૂર્વક દેવર્ષિને પૂછ્યું – “દેવર્ષિ ! ઈશ્વરે દરેક વસ્તુમાં કોઈને કોઈ શ્રેષ્ઠ ગુણવત્તા બનાવી છે. પરંતુ મહિનાઓમાં કયો મહિનો શ્રેષ્ઠ છે? આના પર નારદજીએ કહ્યું – જ્યારે સમયનું વિભાજન કરવામાં આવી રહ્યું હતું, તે સમયે બ્રહ્માજીએ વૈશાખ મહિનો ખૂબ જ પવિત્ર સાબિત કર્યો છે.
વૈશાખ મહિનો તમામ જીવોની મનોકામના પૂર્ણ કરે છે. ધર્મ, યજ્ઞ, ક્રિયા અને વ્યવસ્થાનો સાર વૈશાખ માસમાં છે. બધા દેવતાઓ દ્વારા પૂજવામાં આવે છે અને ભગવાન વિષ્ણુને સૌથી પ્રિય છે.
