આજ ના જમાના માં તળેલું બધાં ને બહુજ ભાવે છે અને પોતાના ઘરે તેલ ને એક વખત યુજ કરી ફરીવાર યુજ કરતા હોય છે. પકોડા અથવા પુરી તળ્યા પછી ઘણી વખત લોકો બચેલા તેલ ને બીજી વસ્તુ બનાવવામાં વાપરતા હોય છે. જેનાથી તેલ નો બગાડ થતો અટકાવી શકાય છે. પણ શું આવું કરવું યોગ્ય છે. રિયુઝ અથવા તો બીજી વખત તેલ ને વાપરવા થી આપણે ગંભીર બીમારીઓ થાય છે. એક રિસર્ચ પ્રમાણે ખાવાનું બનાવ્યા પછી તેલ ને ગરમ કરવાથી ટોક્સિક પ્રદાથો બહાર નીકળે છે અને શરીર માં ફ્રી રેડિકલ્સ વધી જાય છે. તેના થી શરીર માં સોજો અને બીજી ઘણી બધી બીમારી નો ખતરો વધી જાય છે.
FSSAIની ગાઈડલાઈન્સ પ્રમાણે, રિયુઝ તેલનો બીજી વખત ઉપયોગ કરવો જોઈએ નહીં. ટ્રાન્સ ફેટથી બચવા માટે તેનો ઉપયોગ ત્રણ વખત સુધી કરી શકાય છે. જ્યાં સુધી થઈ શકે તો તેલને બીજી વખત ગરમ કર્યા પછી બીજી વખત ઉપયોગ કરવાથી બચવું જોઈએ. તો ચાલો એક્સપર્ટ્સના કહેવા પ્રમાણે જાણી લઈએ તેના શું નુકસાન છે. એક્સપર્ટ્સ કહે છે કે કોઈ વ્યક્તિ કેટલી વખત રીયુઝ તેલનો ઉપયોગ કરી શકાય છે, આ એ વાત પર નિર્ભર કરે છે કે તેમાં કંઈ રીતનું ખાવાનું તળવામાં આવી રહ્યું છે, આ કંઈ રીતનું તેલ છે અને તેને કયા તાપમાન પર કેટલા સમય માટે ગરમ કરવામાં આવ્યું છે.
ઉચ્ચ તાપમાન પર ગરમ કરવામાં આવેલું તેલમાંથી ઝેહરીલો ધુમાડો નીકળે છે. આથી સ્મોક પોઈન્ટ સુધી પહોંચવા સુધી તેને ગરમ કરવું જોઈએ. ખતે તેલ ગરમ કરવામાં આવે છે તો તેના ફેટ પાર્ટીકલ્સ તૂટી જાય છે. તેનાથી તે પોતાના સ્મોક પોઈન્ટ સુધી પહોંચી જાય છે અને વારંવાર ઉપયોગ કરવા પર તેમાંથી સ્મેલ આવવા લાગે છે. હવે એવું થાય છે કે બીમારી પેદા કરનારા પદાર્થ હવામાં અને બની રહેલા ભોજનમાં મિક્સ થઈ જાય છે.
‘
ઉચ્ચ તાપમાન પર તેલમાં હાજર કેટલીક ફેટ ટ્રાન્સ ફેટમાં બદલાઈ જાય છે ટ્રાન્સ ફેટ હાનિકારક ફેટ હોય છે. જ્યારે તેલનો બીજી વખત ઉપયોગ કરવામાં આવે છે તો ટ્રાન્સ ફેટની માત્રા વધી જાય છે. તેનાથી શરીરં કોલોસ્ટ્રોલું લેવલ વધી જાય છે. ભોજનમાં મળી આવનારી નમી, મંડળીય ઓક્સિજન, ઉચ્ચ તાપમાન, હાઈડ્રોલિસિસ, ઓક્સીકરણ અને પોલીમરાઈઝેશન જેવી પ્રતિક્રિયાઓ ઉત્પન્ન કરે છે અને ની રાસાયણિક સંરચનાને બદલે છે અને સંશોધિત કરે છે.
તેને ટોટલ પોલર કમ્પાઉન્ડ્સ હેઠળ વર્ગીકૃત કરવામાં આવ્યા છે, જે કુકિંગ ઓઈલના ડિગ્રેડેશનને માપવા માટે એઐક વિશ્વાસનીય બેંચમાર્ક છે. વારંવાર તળવા પછી બનનારા આ યૌગિકોની ટોક્સિસિટી શરીરમાં લિપિડના જામવાની ક્ષમતાને વધારી દે છે. ઓક્સીડેટીવ તણાવ, હાઈ બ્લડ પ્રેશર અને એથરોસ્ક્લેરોસિસ વગેરેનું કારણ બની શકે છે. સ્ટડી પ્રમાણે, હવે આપણે જાણીએ છીએ કે તેલને બીજી વખત ગરમ કરવું કેટલું હાનિકારક બની શકે છે તો સ્વાસ્થ્ય અને રોગ મુક્ત રહેવા માટે આવશ્યકતા પ્રમાણે ઉચિત માત્રામાં જ તેલનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
