સોનું એ સ્ત્રીઓનું શણગાર છે. આજે આપણે એવા ગામ વિશે જાણીશું જ્યાં મહિલાઓ 80 તોલા સોનું પહેરે છે અને આટલું સોનું પહેરવાનું કારણ પણ એટલું જ રસપ્રદ છે. ચાલો તમને જણાવીએ કે આ ગામ ક્યાં આવેલું છે અને મહિલાઓ આટલું સોનું કેમ પહેરે છે?
આ મહિલાઓને જોઈને તમને ખરેખર લાગે છે કે મહિલાઓ આટલું સોનું પહેરવામાં ડરતી નથી. આપણા દેશ ભારતમાં અનેક પ્રકારના લોકમેળાઓનું આયોજન કરવામાં આવે છે, તેવી જ રીતે દર વર્ષે જોધપુર જિલ્લાના ખેજદલી ગામમાં શહીદ મેળો ભરાય છે. પર્યાવરણને બચાવવા માટે 363 લોકોએ પોતાનો જીવ આપી વૃક્ષને બચાવ્યું હતું.
તેમની સ્મૃતિમાં મેળો ભરાય છે.બે વર્ષ બાદ યોજાયેલા આ મેળામાં મહિલાઓ પોતાના ઘરેણાંની શોભા વધારતી જોવા મળી હતી. દરેક મહિલાએ 30 લાખના દાગીના પહેર્યા હતા. મેળાની બીજી ખાસિયત એ છે કે અહીં મહિલાઓ લાખો રૂપિયાનું સોનું પહેરીને કોઈ પણ ડર વગર પહોંચે છે. સોમવારે પણ મેળામાં આવું જ દ્રશ્ય જોવા મળ્યું હતું.
ગુડા બિશરોઈ સમુદાયની મહિલાઓ ભારે ઘરેણાં પહેરે છે. મેળામાં હાજર ભાભીએ જણાવ્યું કે તેઓ લગભગ 85 તોલા સોનું પહેરીને આવ્યા હતા. મંજુ દેવીએ 85 તોલા સોનું પહેર્યું છે. સુનીતાએ 30 તોલા સોનાના દાગીના પહેર્યા છે.
બંનેએ કહ્યું કે તેઓ દર વર્ષે આ મેળામાં આવે છે. આ અમારું ગૌરવ છે. મેળામાં મહિલાઓએ ઓછામાં ઓછા 25 તોલા વજનનો ડ્રેસ પહેર્યો હતો. મેળામાં બાજુબંધ, રાખડી, ટોપીફૂલ, બંગડી બંગડી, જોધા અકબર સેટ વગેરે ઘરેણાં પહેરીને મહિલાઓએ ભાગ લીધો હતો. ખેજદલી શહીદ મેળો એ સમગ્ર વિશ્વમાં સૌથી અનોખા મેળાઓમાંથી એક છે.
ઘણા વર્ષો પહેલા અમૃતા દેવીના નેતૃત્વમાં 363 મહિલાઓ, પુરૂષો અને બાળકોએ વૃક્ષોને બચાવવા માટે પોતાના જીવનનું બલિદાન આપ્યું હતું. તેમની યાદમાં જ આ મેળાનું આયોજન કરવામાં આવે છે. જોધપુરના ખેજડલી ગામમાં ખેજડલીનો મેળો ભરાય છે. આ ભાડાના દસમા દિવસે થાય છે.
આ દિવસે એટલે કે 21મી સપ્ટેમ્બર 1730ના રોજ બિશ્નોઈ સ્ત્રી-પુરુષોએ ખેજરના વૃક્ષોના રક્ષણ માટે બલિદાન આપ્યા હતા. વૃક્ષો માટે આવી શહાદત ક્યાંય જોવા મળતી નથી. બિશ્નોઈ મહિલાઓ તેમના ગળામાં સોનાના ઘરેણા પહેરે છે. આ આભૂષણ સમાજની ઓળખનું પ્રતિક છે. મહિલાઓ ઓછામાં ઓછા 25 તોલા વજનના ચોલા પહેરતી હતી.
જ્યારે પુરૂષો અને સ્ત્રીઓ ઝાડને બચાવવા માટે કૂદી પડ્યા ત્યારે તેઓને કુહાડી વડે ઝાડ સાથે કાપી નાખવામાં આવ્યા હતા.જ્યારે આ સમાચાર મહારાજા અભય સિંહ સુધી પહોંચ્યા ત્યારે તેમણે વૃક્ષો કાપવા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો અને બિશ્નોઈ સમુદાયને લેખિત વચન આપ્યું કે કોઈપણ તાડનું વૃક્ષ ક્યારેય ટકી શકશે નહીં મારવાડમાં કપાશે. આ દિવસની
યાદમાં દર વર્ષે ખેજદલી ખાતે શહીદ મેળાનું આયોજન કરવામાં આવે છે. વિશ્નોઈ સમાજ હંમેશા વન્યજીવોને બચાવવામાં અગ્રેસર રહ્યો છે. હરણને બચાવવાના પ્રયાસમાં સમાજના અનેક સભ્યો શિકારીઓની ગોળીઓનો શિકાર બન્યા છે.
