IPL 2022 ની શરૂઆત સાથે, આગામી બે મહિનામાં ક્રિકેટની સુપર એક્શન શરૂ થવા જઈ રહી છે. ચોગ્ગા અને છગ્ગાના વરસાદની સાથે, આઈપીએલ પણ બીસીસીઆઈ તરફથી ટીમના માલિકો અને ખેલાડીઓ પર પૈસાનો વરસાદ કરતી ટુર્નામેન્ટ છે. 2008 માં પ્રથમ સિઝનથી, IPLની લોકપ્રિયતા અને કમાણી બંનેમાં સતત વધારો થઈ રહ્યો છે.
IPL એટલે કે ઇન્ડિયન પ્રીમિયર લીગ એ T20 ક્રિકેટ લીગ છે, જેનું આયોજન બોર્ડ ઓફ કંટ્રોલ ફોર ક્રિકેટ ઇન ઇન્ડિયા (BCCI) દ્વારા કરવામાં આવે છે. તેની શરૂઆત 2008માં 8 ટીમો સાથે થઈ હતી. પાછળથી બે વધુ ટીમો કોચી ટસ્કર્સ કેરળ અને સહારા પુણે વોરિયર્સ પણ તેની સાથે જોડાયેલી હતી, પરંતુ જુદા જુદા કારણોસર આ લીગમાંથી બહાર થઈ ગઈ હતી.
ગુજરાત લાયન્સ અને રાઇઝિંગ પુણે સુપરજાયન્ટ્સ 2016-17માં જોડાયા જ્યારે રાજસ્થાન અને ચેન્નાઈ પર બે વર્ષ માટે પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો. આ વર્ષે લખનૌ અને અમદાવાદના રૂપમાં બે નવી ટીમો ઉમેરવામાં આવી છે. એટલે કે આ વખતે ટીમોની સંખ્યા 10 છે.
આઈપીએલની આખી રમત એક ધંધો છે. તેના દરેક ભાગમાંથી BCCI અને ટીમના માલિકો જંગી કમાણી કરે છે. ચાલો IPLમાંથી અલગ-અલગ સ્ત્રોતોમાંથી થયેલી કમાણી પર એક નજર કરીએ.
શરૂઆતમાં, BCCI પ્રસારણ અધિકારોમાંથી 20% કમાણી રાખતું હતું અને 80% નાણા ટીમો દ્વારા પ્રાપ્ત થતું હતું, પરંતુ ધીમે ધીમે તે વધીને 50%-50% થઈ ગયું. એટલે કે, હવે બીસીસીઆઈ અને ટીમોને પ્રસારણ અધિકારોમાંથી મળતા અડધા-અડધા પૈસા મળે છે.
IPLની પ્રથમ 10 સિઝનમાં, BCCI અને ટીમોએ પ્રસારણ અધિકારોથી 8,200 કરોડ રૂપિયા કમાયા, એટલે કે દર વર્ષે 820 કરોડ. 2018 માં, સ્ટાર સ્પોર્ટ્સે 5 વર્ષ માટે 16,347 કરોડ રૂપિયામાં મીડિયા અધિકારો ખરીદ્યા હતા. એટલે કે દર વર્ષે લગભગ રૂ. 3,270 કરોડ.
