માન્યતા અનુસાર, આ વ્રત સૌથી પહેલા દેવી પાર્વતીએ ભોલેનાથ માટે શક્તિના રૂપમાં કર્યું હતું. આ વ્રતના કારણે તેમને શાશ્વત સુખ પણ પ્રાપ્ત થયું. તેથી, પરિણીત મહિલાઓ તેમના પતિના લાંબા આયુષ્ય માટે આ વ્રત રાખે છે અને દેવી પાર્વતી અને ભગવાન શિવની પૂજા કરે છે.
આ સિવાય એક દંતકથા છે કે એક સમયે દેવતાઓ અને દાનવો વચ્ચે ભીષણ યુદ્ધ થયું હતું. તે સમયે લાખ ઉપાયો છતાં દેવતાઓને સફળતા મળતી ન હતી અને દાનવો પ્રબળ બની રહ્યા હતા. પછી બ્રહ્મદેવે તમામ દેવતાઓની પત્નીઓને કરવા ચોથનું વ્રત રાખવા કહ્યું. આ સિવાય મહાભારત અને અન્ય ઘણા ધાર્મિક ગ્રંથોમાં પણ તેનો ઉલ્લેખ છે.
મહાભારતમાં કર્વાની વાર્તા મહાભારત કાળની દંતકથા અનુસાર, એકવાર અર્જુન તપસ્યા કરવા નીલગિરિ પર્વત પર ગયો હતો. તે જ સમયે, પાંડવો પર અનેક પ્રકારની મુસીબતો આવી, ત્યારે દ્રૌપદીએ ભગવાન કૃષ્ણને પાંડવોને મુશ્કેલીમાંથી બહાર કાઢવાનો ઉપાય પૂછ્યો. ત્યારે શ્રી કૃષ્ણએ કહ્યું કે કારતક માસની ચતુર્થીના દિવસે કરવનું વ્રત કરો. આ પછી દ્રૌપદીએ આ વ્રત કર્યું અને પાંડવોને સંકટમાંથી મુક્તિ મળી.
મગરને મોતની સજા મળી એક કથા એવી પણ છે કે પ્રાચીન કાળમાં કારવા નામની એક સદ્ગુણી સ્ત્રી રહેતી હતી. એકવાર તેનો પતિ નદીમાં સ્નાન કરી રહ્યો હતો, તે જ સમયે એક મગરે તેનો પગ પકડી લીધો. તે પછી, તેણીએ મદદ માટે કરવને બોલાવ્યો, પછી કર્વા, તેની પવિત્રતાના પ્રતાપે, મગરને કાચા દોરાથી બાંધીને યમરાજ પાસે પહોંચ્યા.
કર્વાએ યમરાજને તેના પતિનો જીવ બચાવવા અને મગરને મૃત્યુદંડ આપવાની પ્રાર્થના કરી. આ પછી યમરાજે કહ્યું કે મગરની ઉંમર હજુ બાકી છે, તેને અકાળે મારી શકાય નહીં. તે સમયે કર્વાએ યમરાજને કહ્યું કે જો તે કરવના પતિને વિવા બનવાનું વરદાન નહીં આપે તો તે તેને તેની મક્કમતાથી નાશ પામવાનો શ્રાપ આપશે. આ પછી, કારવાના પતિને જીવન મળ્યું અને મગરને મૃત્યુદંડ મળી.
વીરવતીની વાર્તા માન્યતા અનુસાર, ઈન્દ્રપ્રસ્થપુર વેદ શર્મા બ્રાહ્મણની પરિણીત પુત્રી વીરવતીએ કરવા ચોથનું વ્રત રાખ્યું હતું. નિયમો અનુસાર, તેણીએ ચંદ્રોદય પછી જમવાનું હતું, પરંતુ તે ભૂખ સહન કરી શકતી ન હતી. તેનો ભાઈ તેની બહેનને આ રીતે જોઈ શક્યો નહીં.
તેથી જ તેણે પીપળના વેશમાં ફટાકડા કર્યા અને સુંદર પ્રકાશ ફેલાવીને ચંદ્રોદય બતાવ્યો અને વીરવતીએ તે જ વર્તુળમાં ભોજન લીધું. આ પછી વીરવતીનો પતિ તરત જ ગાયબ થઈ ગયો. આ પછી વીરવતી 12 મહિના સુધી દરેક ચતુર્થીના દિવસે વ્રત કરતી અને આ કઠોર તપસ્યાને કારણે તેને ફરીથી પતિ મળ્યો.
