મહારાષ્ટ્રમાં નાસિક નજીક વાની ગામમાં સપ્તશ્રૃંગી દેવીનું મંદિર છે. આ મંદિર વિશે એવું માનવામાં આવે છે કે દેવીએ અહીં મહિષાસુરનો વધ કર્યો હતો. જેના કારણે આ મંદિર ખૂબ જ ખાસ માનવામાં આવે છે. ગોદાવરી નદીના કિનારે બનેલા આ મંદિરમાં દેવીની પૂજા સરસ્વતી, કાલી અને મહાલક્ષ્મી એમ ત્રણ મહાશક્તિઓના રૂપમાં કરવામાં આવે છે.
ત્યાં, કોલકાતાનું કાલી ઘાટ મંદિર એટલું પ્રખ્યાત છે કારણ કે, શાસ્ત્રો અનુસાર, દેવી સતીના જમણા પગના 4 અંગૂઠા ત્યાં પડ્યા હતા. ગંગા નદીના કિનારે બનેલા દક્ષિણેશ્વર કાલી મંદિરમાં દેવી કાલિકાની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે. તે અહીં હતું કે રામકૃષ્ણ પરમહંસએ દેવીને વિશેષ અંજલિ આપી હતી. તેમના દ્વારા કરવામાં આવતી દેવીની પૂજા સાથે જોડાયેલા ઘણા ચમત્કારો આજે પણ સાંભળવા મળે છે.
આ મંદિર શિવ-શક્તિનું પ્રતિક છે. મુખ્ય મંદિરની આસપાસ શિવજીના 12 મંદિરો છે. સપ્તશ્રૃંગી માતા: સાત પર્વતોની દેવી
દેવી સપ્તશ્રૃંગીનું આ મંદિર મહારાષ્ટ્રના નાસિકના વાની ગામમાં ગોદાવરી નદીના કિનારે બનેલું છે. આ પર્વત પર 108 પાણીની ટાંકી છે. જે આ સ્થળની સુંદરતામાં અનેકગણો વધારો કરે છે. અહીં દેવીને બ્રહ્મસ્વરૂપિણી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે ગિરિજા મહાનદી દેવી સપ્તશ્રૃંગી એ બ્રહ્મા દેવતાના કમંડલમાંથી ઉતરી આવેલ સ્વરૂપ છે.
ઓળખાણ
અહીં મહિષાસુરનો વધ થયોઃ- સપ્તશ્રૃંગીની પણ મહાકાલી, મહાલક્ષ્મી અને મહાસરસ્વતીના ત્રિવિધ સ્વરૂપમાં પૂજા કરવામાં આવે છે. પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, જ્યારે તમામ દેવી-દેવતાઓએ મહિષાસુર રાક્ષસના નાશ માટે માતાની પૂજા કરી હતી, ત્યારે માતા દેવી સપ્તશ્રૃંગી અવતારમાં પ્રગટ થયા હતા અને અહીં જ તેમણે મહિષાસુરનો વધ કર્યો હતો. કાળું
મંદિર: શિવ-શક્તિનું પ્રતીક
કોલકાતાના ઉત્તરમાં વિવેકાનંદ પુલ પાસે દક્ષિણેશ્વર કાળું મંદિર છે. તે વિશ્વમાં માતા કાલીનું સૌથી પ્રખ્યાત મંદિર છે. દક્ષિણેશ્વર કાલી મંદિરને ભારતના સાંસ્કૃતિક ધાર્મિક તીર્થસ્થાનોમાં પણ સૌથી વિશેષ માનવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે જાન બજારની મહારાણી રાસમણીએ એક સ્વપ્ન જોયું હતું, જે મુજબ માતા કાલિએ તેમને મંદિર બનાવવાની સૂચના આપી હતી. આ ભવ્ય મંદિરમાં માતાની મૂર્તિ શ્રદ્ધાપૂર્વક સ્થાપિત કરવામાં આવી છે.
દક્ષિણેશ્વર માતા કાલીના મુખ્ય મંદિરની અંદર ચાંદીના બનેલા કમળના ફૂલની હજાર પાંખડીઓ છે. તેની ઉપર માતા શિવ કાળા શસ્ત્રો સાથે ઉભા છે. કાલી માતાનું મંદિર નવરત્ન જેવું બનેલું છે. આ વિશાળ મંદિરની ચારેય બાજુ ભગવાન શિવના 12 મંદિરોની સ્થાપના કરવામાં આવી છે. અદ્ભુત રામાયણમાં તેમના આ સ્વરૂપનો ઉલ્લેખ છે
અદ્ભુત રામાયણ મુજબ, એક બાજુ રાવણ હતો જેના હજાર માથા હતા. જ્યારે શ્રીરામ રાવણ સાથે યુદ્ધ કરવા ગયા ત્યારે તેમને તીર વાગ્યું અને તેઓ બેહોશ થઈ ગયા. આ જોઈને સીતાજી ખૂબ ગુસ્સે થઈ ગયા અને તેમણે કાળા રૂપમાં રાવણનો વધ કર્યો, તેનું માથું કાપી નાખ્યું અને રાવણના માથા પર માળા ચઢાવી. તેમનો ગુસ્સો શાંત થતો ન હતો ત્યારે શિવાજી તેમની સામે સૂઈ ગયા. પછી સીતા સ્વરૂપ કાલિકા શાંત થઈ. તેથી જ ક્રોધને શાંત કરવા માટે આ દેવીની પૂજા કરવામાં આવે છે.
