ભારતીય પાસપોર્ટ પણ વિવિધ રંગોમાં જારી કરવામાં આવે છે. આ બધાની પોતાની વિશેષતાઓ છે.
જો તમારે દેશની બહાર જવું હોય તો તમારી પાસે સૌથી મહત્વની વસ્તુ પાસપોર્ટ છે કારણ કે તે તમારી સાચી ઓળખ છતી કરે છે. ભારતીય પાસપોર્ટની વાત કરીએ તો તેને વિશ્વના સૌથી શક્તિશાળી પાસપોર્ટની યાદીમાં રાખવામાં આવે છે. પાસપોર્ટ દ્વારા તમે વિદેશમાં ભારતીય ઓળખનું પ્રતિનિધિત્વ કરો છો. તે તમારા માટે આદર અને બદનામી બંનેનું કારણ બની શકે છે પરંતુ ભારતીય પાસપોર્ટની કેટલીક વિશેષતાઓ છે જે તમારે પણ જાણવી જોઈએ.
ભારતીય પાસપોર્ટ માત્ર ભારત સરકાર દ્વારા જ જારી કરવામાં આવે છે. પહેલા તેને બનાવવામાં ઘણો સમય લાગતો હતો પરંતુ હવે તમે તેને સરળતાથી બનાવી શકો છો. લોકોને તેમના રંગોમાં વિશેષ રસ હોય છે. ભારતીય પાસપોર્ટ ચાર રંગોમાં ઉપલબ્ધ છે જે મરૂન, વાદળી, સફેદ અને નારંગી છે. તેમની પાસે તેમની વિવિધ લાક્ષણિકતાઓ છે.
મરૂન રંગ પાસપોર્ટ :- સૌ પ્રથમ, જો આપણે મરૂન રંગના ભારતીય પાસપોર્ટ વિશે વાત કરીએ, તો તે ફક્ત ભારતીય હાઈ કમિશનના અધિકારીઓને જ આપવામાં આવે છે કારણ કે તેઓ વિદેશમાં ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. સામાન્ય પાસપોર્ટથી અલગ હોવાને કારણે તેઓ ઝડપથી ઓળખી શકાય છે. તેની એક ખાસ વાત એ છે કે વિદેશમાં આવા પાસપોર્ટ ધારકો સામે કેસ દાખલ કરવો સરળ નથી. આ માટે એક વ્યાપક પ્રક્રિયાને અનુસરવી પડશે. આ પાસપોર્ટના લોકોને સામાન્ય લોકો કરતા વધુ સુવિધા મળે છે, સાથે જ મુસાફરી માટે કોઈ વિઝાની જરૂર નથી પડતી અને મુસાફરી દરમિયાન ઘણી સુવિધાઓ પણ આપવામાં આવે છે. એટલું જ નહીં, તેઓ ઈમિગ્રેશનમાં પણ વધુ સમય લેતા નથી.
સફેદ રંગ પાસપોર્ટ :- જો મરૂન પછી સફેદ પાસપોર્ટની વાત કરીએ તો સફેદ રંગનો પાસપોર્ટ સરકારી અધિકારીનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. આ એવા લોકો છે જેઓ ઓફિશિયલ કામ માટે વિદેશ જાય છે. તે અધિકારીની ઓળખ દર્શાવે છે. કસ્ટમ ચેકિંગ વખતે તેમની સાથે એ જ રીતે કાર્યવાહી કરવામાં આવે છે. સફેદ પાસપોર્ટ ધરાવનારાઓને પણ કેટલીક અલગ સુવિધાઓ મળે છે જે તેમની મુસાફરીને સરળ બનાવે છે.
વાદળી રંગ પાસપોર્ટ :- વાદળી રંગનો પાસપોર્ટ ભારત દર્શાવે છે. તે દેશના સામાન્ય નાગરિકોને જારી કરવામાં આવે છે. આ પાસપોર્ટમાં વ્યક્તિનું નામ છે. આ સાથે તેમના જન્મદિવસ, જન્મસ્થળનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. આમાં તેનો ફોટો, હસ્તાક્ષર અને તેનાથી સંબંધિત કેટલીક અન્ય માહિતી હાજર છે. આ પાસપોર્ટનો રંગ અલગ રાખવામાં આવ્યો છે કારણ કે તે અધિકારીઓ અને સામાન્ય નાગરિકો વચ્ચે તફાવત કરી શકે છે.
નારંગી રંગ પાસપોર્ટ :- આ સિવાય ભારત સરકાર દ્વારા વ્યક્તિઓની ઓળખ માટે કેસરી રંગનો પાસપોર્ટ જારી કરવામાં આવ્યો છે. આ પાસપોર્ટ એવા લોકોને આપવામાં આવશે જેમણે માત્ર ધોરણ 10 સુધી અભ્યાસ કર્યો છે. તેના પર ધારકના પિતાનું નામ, કાયમી સરનામું અને અન્ય મહત્વપૂર્ણ વિગતોનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે.